Osobowość psychopatyczna

24 lut Osobowość psychopatyczna

(asocjalna, antysocjalna, dyssocjalna, socjopatyczna, nieprawidłowa)

„Świat jest stworzony dla zaspakajania moich potrzeb”

Osobowość może być interpretowana, jako trwałe cechy charakteru i postawy człowieka.

Bywa, że te trwałe cechy np. lękliwość, nieśmiałość, wrogość, agresywność, egocentryzm, nieufność, powodują cierpienie lub znaczne upośledzenie funkcjonowania społecznego dla samych osób, są powodem ich TRUDNOŚCI w kontaktach interpersonalnych i w funkcjonowaniu społecznym. Wówczas można stwierdzić, że osoby te cierpią na zaburzenia osobowości.

Osobowość dyssocjalna należy do grupy specyficznych zaburzeń osobowości, które cechują się głębokimi zaburzeniami struktury charakteru i zachowania. Termin „GŁĘBOKIE ZABURZENIA” osobowości wskazuje na duży stopień wpływu na funkcjonowanie społeczne. Ma swoje poważne implikacje w kontekście funkcjonowania indywidualnego i społecznego, wpływa, bowiem na:

1. uczuciowość,
2. kontrolę popędów,
3. sposoby spostrzegania i myślenia,
4. styl relacji i związków z innymi.

W odniesieniu do osobowości dyssocjalnej stosuje się również określenia: antyspołeczne i antysocjalne zaburzenia osobowości, osobowość nieprawidłowa, psychopatyczna lub socjopatyczna. Różnica pomiędzy psychopatią a socjopatią polega na tym, że w socjopatii NIE się upatruje przyczyny zaburzenia w predyspozycji biologicznej, uważa się, że socjopaci nabywają cechy charakteru antyspołecznego z powodu nieprawidłowej opieki rodzicielskiej, doświadczania wrogości, zaniedbywania i przemocy.

Warto wspomnieć, że istnieje osobowość nieprawidłowa O PODŁOŻU ORGANICZNYM, w której zmiany osobowościowe o charakterze psychopatycznym są uwarunkowane zmianami organicznymi mózgu i wówczas jest określana, jako charakteropatia lub encefalopatia.

Wszystkie typy tej grupy zaburzeń osobowościowych mogą mieć obszary wspólne, wzajemnie pokrywające się, a właściwa diagnoza wymaga zrozumienia interakcji zachodzących pomiędzy czynnikami psychologicznymi, biologicznymi i społecznymi, a w przypadku charakteropatii również czynników o podłożu organicznym.

Psychopatię określa się, jako „NIEDOROZWÓJ ŻYCIA UCZUCIOWEGO”. W potocznym stereotypowym myśleniu cechy osobowości psychopatycznej są niesłusznie utożsamiane z przestępcami. Nie wszyscy przestępcy to psychopaci i odwrotnie psychopaci nie muszą mieć przeszłości kryminalnej. W większości osoby z cechami dyssocjalnych zaburzeń osobowości dobrze sobie radzą w społeczeństwie, są politykami, biznesmenami, zawodowymi żołnierzami, są wśród nich bohaterowie i wielcy zdobywcy, którzy zapisali się na kartach historii. W świetle obecnych badań również historyczne podejście mówiące o tym, że zachowania aspołeczne są fundamentalną cechą osobowości dyssocjalnej nie jest uzasadnione. U wielu osób z zaburzeniami dyssocjalnymi problemy w adaptacji społecznej pomimo dobrej inteligencji, przejawiają się:

• brakiem wykształcenia i zawodu,
• brakiem stałych związków z innymi i związków rodzinnych,
• częste jest nadużywanie alkoholu,
• konflikty z prawem.

Pomimo licznych badań empirycznych zagadnienie psychopatii wciąż pozostaje jednym z najbardziej kontrowersyjnych i prowokujących do poszukiwań badawczych zagadnieniem. Nadal nie ma pełnej zgodności, co do samej istoty psychopatii i jej powiązań z różnymi formami zachowań antyspołecznych. Nie ma również zgodności, co do trafnej definicji i mechanizmów etiologicznych. Istnieje zgodność, co do stwierdzenia silnej zależność pomiędzy narcyzmem i psychopatią, i narcyzm jest często określany „KORZENIEM PSYCHOPATII”, leżącym u podłoża osobowości psychopatycznej. Wiele cech wymienianych, jako charakterystyczne dla osób psychopatycznych jest również typowych dla funkcjonowania osób z narcystycznym zaburzeniem osobowości, np.

• deficyty empatii,
• wyolbrzymione poczucie własnej wartości,
• potrzeba bycia podziwianym,
• chłód uczuciowy,
• skłonność do kłamstwa,
• niezdolność do tolerowania frustracji,
• powierzchowny urok i wdzięk,
• zaprzeczanie uczuciom,
• instrumentalne traktowanie innych i
• okazywanie wrogości, arogancji i agresji.

Wdaje się również, że nasilone zarówno cechy narcystyczne i psychopatyczne mogą stanowić istotne osobowościowe predyspozycje do podejmowania zachowań agresywnych, co jest cechą łączącą oba typy osobowościowe.

TERMIN PSYCHOPATA, PSYCHOPATIA, psychopatyczne zaburzenia osobowości, zaburzenie psychopatyczne był w XX wieku używany na wiele sposobów, np., jako obejmujący każdą psychopatologię, bądź obejmujący wszystkie zaburzenia osobowości, bądź w węższym znaczeniu obejmującym zaburzenia osobowości u osób prezentujących zachowania antyspołeczne. W znacznie węższym znaczeniu termin odnosił się do osób oziębłych, nieczułych i egoistycznych.

Przyczyny osobowości dyssocjalnej (psychopatycznej)

Istnieje stosunkowo dużo badań, których analizy podkreślają biologiczne uwarunkowania antyspołecznych zaburzeń polegające między innymi na:

• Nieprawidłowościach w obrębie płatów czołowych.
• Niższy poziom pobudzenia fizjologicznego, który może być odpowiedzialny za ciągłą pogonią za niebezpiecznymi i ryzykownymi doświadczeniami.
• Pojęcie afazji semantycznej w odniesieniu do tego dyssocjalnego zaburzenia osobowości oznacza niezdolność do rozumienia i przetwarzania doświadczeń emocjonalnych, co jest powodem deficytów rozwoju sumienia i zdolności empatii.
• Specyficzne upośledzenie funkcji przetwarzania mowy.

Podejście psychodynamiczne zwraca uwagę na rozwój silnego Ego (wyniosłego Ja) i deficyt rozwoju Superego (dojrzałości), a cała osobowość jest zdominowana przez Id (niedojrzałość) i zasadę przyjemności, którą się ono kieruje. Działając pod wpływem Id osoba zaburzona nie ma tolerancji na frustrację i jest niezdolna do odraczania zachowań gratyfikacyjnych, ukierunkowanych na uzyskanie nagrody.

Podejście interpersonalne podkreśla podstawową cechę osobowości psychopatycznej, jaką jest:

• wrogość oraz
• dążenie do zdobycia kontroli nad innymi i
• niedopuszczenie kontroli innych nad sobą.

Autorzy koncepcji interpersonalnych uważają, że w trakcie rozwoju osobowość antyspołeczna nigdy nie spotkała się z empatyczną czułością i nigdy nie uczy się kontrolowania własnej agresji. Ich rodzice stosując przemoc modelowali u dziecka POSŁUGIWANIE SIĘ PRZEMOCĄ. Autorzy podkreślają, że specyficzny wzorzec rodziców posługujących się przemocą oraz zaniedbywanie dziecka, któremu towarzyszą gwałtowne próby wprowadzania autorytatywnej władzy i surowej dyscypliny, prowadzi do przeżywania złości i urazów psychicznych, a w następstwie kształtowania się osobowości nieprawidłowej.

Objawy osobowości dyssocjalnej

Cechy osobowości dyssocjalnej:

• Przewaga sfery popędowo-emocjonalnej nad sferą poznawczo-uczuciową.
• Dążenie do natychmiastowego zaspakajania popędów, brak umiejętności odraczania gratyfikacji.
• Deficyt uczuć złożonych.
• Deficyt lęku, NISKI POZIOM LĘKU
• Niska tolerancja na frustrację.
• Trwała niezdolność do związków uczuciowych, problemy w nawiązywaniu głębszych relacji emocjonalnych z innymi.
• Niezdolność do miłości.
• Gładkość i powierzchowność w relacjach z innymi.
• Nieuczciwość, oszukiwanie, posługiwanie się kłamstwem, skłonność do manipulowania innymi, przymuszanie innych, instrumentalne traktowanie i wykorzystywanie innych.
• Mitomania i „KŁAMSTWO PATOLOGICZNE”.
• Obwinianie innych.
• Skłonność do zachowań impulsywnych, gwałtownych i niekontrolowanej agresji.
• Nieprzestrzeganie norm społecznych.
• Brak poszanowania praw innych.
• Brak zahamowań i zasad moralnych.
• Brak odruchów psychospołecznych i skrupułów.
• Pozbawieni empatii.
• Bezwzględne nieliczenie się z innymi.
• POZBAWIENI LĘKU I STRACHU.
• Brak wrażliwości na ocenę i krytykę innych.
• Impulsywność w działaniach i niezdolność do planowania odległych celów, koncentracja na teraźniejszości. Nietrwałość dążeń i brak konsekwencji w realizacji zamierzeń. Niezdolność przewidywania skutków swojego działania.
• Nastawienie na zaspakajanie własnych potrzeb i pragnień.
• Sprawiają wrażenie osób, które nie mają sumienia, zdolności do odczuwania wyrzutów sumienia.
• BRAK POCZUCIA WINY, WSTYDU. Obojętność na wyrządzanie krzywd innym.
• Egocentryzm, poczucie wyższości, skłonność do dominowania i kontrolowania innych, udawadnianie swojej władzy i osiągnięć.
• Spostrzeganie siebie, jako osoby silnej i niezależnej. Pompatyczne przekonanie o własnej wartości.
• Łatwość wypowiadania się, POZORNY UROK I WDZIĘK.
• Brak wglądu w siebie, zdolności oceny siebie.
• Nieprzystosowanie społeczne i niezdolność uczenia się wynikająca z braku reakcji na wzmocnienia pozytywne lub negatywne (obojętność na karanie lub nagradzanie).
• Niezdolność do wyciągania wniosków z przeszłych doświadczeń, „uczenia się na błędach” i wprowadzania zmian w swoim funkcjonowaniu.
• Drażliwość, agresywność, arogancja.
• Egocentryczna impulsywność jest często motorem działania.
• Podejmowanie ryzykownych zachowań, POSZUKIWANIE STYMULACJI I MOCNYCH WRAŻEŃ, często po to by uzyskać uznanie, aplauz i podziw w oczach innych. Zachowania te przez innych są odbierane, jako lekkomyślność i głupota.
• Nieodpowiedzialność związana z pracą zawodową, zobowiązaniami finansowymi.
• PASOŻYTNICZY STYL ŻYCIA.
• Możliwe zachowania dręczące, znęcanie się nad innymi, stosowanie przemocy fizycznej.
• Krótkotrwałe relacje małżeńskie.
• Swoboda seksualna, przedmiotowe traktowanie partnera.
• NIETYPOWA REAKCJA NA ALKOHOL.
• Tendencje do samouszkodzeń i szantażowanie samobójstwem.
• Psychopatia u dzieci

Cechy osobowości nieprawidłowej są obserwowane u młodzieży na poziomie wieku szkolnego, przejawiają się w agresywnych, antyspołecznych zachowaniach, ucieczkach z domu i ze szkoły, skłonności do okłamywania otoczenia, wczesnej i nadmiernej aktywności seksualnej. Zaburzenia osobowości rozpoznaje się zazwyczaj po 16 roku życia.

Związek z psychopatą

Zachowania psychopatyczne i chęć niszczenia życia innym ludziom, deficyty sumienia, brak empatii czyni związek z dyssocjalną osobowością niezwykle trudnym i wyniszczającym. Szczere z pozoru wyrazy żalu i ciągłe składanie deklaracji, że tym razem na pewno zmienią swoje zachowanie, nie ma żadnego przełożenia na poprawę i metamorfozę.

Zazwyczaj skuteczne ograniczanie destrukcyjnych zachowań osobowości psychopatycznej polega na wprowadzeniu zewnętrznych środków przymusu w postaci kar, ponieważ nie obchodzą ich konsekwencje swoich działań, ani ich skutki dla innych. Jedynie ponoszenie odczuwalnych konsekwencji swoich czynów może wpłynąć na jakąkolwiek zmianę zachowania. Osoby o cechach psychopatycznych często mają wiele krótkotrwałych związków małżeńskich.

Leczenie Osobowości dyssocjalnej

Leczenie osobowości psychopatycznej polega na oddziaływaniach psychoterapeutycznych. Zazwyczaj podejmowana przez nich PSYCHOTERAPIA MA FORMĘ RESTRYKCJI i jest wymuszana groźbą np. usunięcia ze szkoły, wyrzucenia z pracy, groźbą rozwodu lub karą pozbawienia wolności. Ponieważ osoby te nie mają żadnej wewnętrznej motywacji do podjęcia psychoterapii, brak im refleksyjności i wglądu w siebie, to terapię traktują, jako KOLEJNĄ GRĘ. Podczas psychoterapii sprawiają wrażenie osób, u których rozwija się sumienie i przeżywają poczucie winy, żalu, skruchy i są szczerzy w deklarowanej potrzebie wewnętrznej zmiany, ale próba rzeczywistej zmiany jest zaprzepaszczana. Za skuteczną formę oddziaływań wobec osób z osobowością antyspołeczną uważa się wprowadzanie zewnętrznych środków przymusu i DOŚWIADCZANIE KONSEKWENCJI SWOICH CZYNÓW.

Jak leczyć osobowość dyssocjalną?

Wśród autorów prac naukowych, klinicystów w i psychoterapeutów panuje przekonanie, że w przypadku osobowości psychopatycznej efekty leczenia są bardzo nikłe. Interwencje psychoterapeutyczne w postaci terapii indywidualnej zazwyczaj okazują się bezskuteczne. Uważa się, ze psychoterapia psychodynamiczna nie jest skuteczna, ponieważ osoby te nie są zdolne do zmiany poprzez wgląd. Uważa się, że zastosowanie psychoterapii poznawczej w leczeniu osobowości dyssocjalnej jest celowe, jeśli pożądanym skutkiem będzie uzyskanie długofalowego myślenia dotyczącego zaspakajania własnych bieżących potrzeb i zdolność rozpoznawania skutków własnych zachowań wobec innych, a próby uzyskania takiego wglądu są dokonywane poprzez rozpoznawanie zniekształceń poznawczych.

*Obecnie nie podejmuje się terapii osobowości psychopatycznej, gdyż uczą się oni jeszcze lepiej rozpoznawać stany emocjonalne innych ludzi (wysoka inteligencja poznawcza) i dzięki temu jeszcze skuteczniej potrafią manipulować innymi. Duża część osób o osobowości psychopatycznej doznała takich urazów, że nie jest w stanie się z nimi skonfrontować podczas terapii, gdyż powodują zbyt silny lęk, z którym nie są w stanie się zmierzyć, a to zaburzenie osobowości wykształciło się właśnie jako mechanizm obronny przed przeżywaniem wyjątkowo trudnych i nieprzyjemnych emocji.

FB-PSYCHOTERAPIACIALEM

Tutaj ten wpis