24 sie Przemoc i jej oblicza
’ Najczęstszą formą agresywnego zachowania jest przemoc psychiczna. Zalicza się do niej: przymuszanie, szantażowanie, grożenie, wyśmiewanie przekonań, poglądów, lekceważenie, obwinianie, krzyczenie, straszenie, nieliczenie się z uczuciami, oczernianie, ujawnianie tajemnic, itp.’
Przemoc i jej oblicza
W odbiorze społecznym przemoc w rodzinie może kojarzyć się z widocznymi oznakami doświadczania agresji: sińcami, podbitym okiem, zadrapaniami. Mniej widoczne na pierwszy rzut oka formy przemocy, jak przemoc psychiczna i ekonomiczna, mogą być stosowane subtelnie. Powoduje to trudność w ocenie sytuacji albo pozostawia wątpliwość, czy to na pewno jest przemoc? Regularne ośmieszanie przed znajomymi lub wyśmiewanie ze stroju jest przemocą. Jednak taką formę upokarzania łatwiej zracjonalizować ofierze („w końcu nic takiego nie zrobił”), a w razie prób obrony, również osobie, która tę przemoc stosuje („przecież tylko żartowałem”).
Przemoc w rodzinie jest działaniem intencjonalnym, z wyraźną przewagą sił jednej strony, naruszaniem praw osobistych (np. godności, szacunku), powoduje cierpienie i ból. Wzajemne oddziaływanie tych czynników sprawia, że osobie doświadczającej przemocy bardzo trudno jest się bronić lub uświadomić sobie, że jej doświadcza.
Najczęstszą formą agresywnego zachowania jest przemoc psychiczna. Zalicza się do niej: przymuszanie, szantażowanie, grożenie, wyśmiewanie przekonań, poglądów, lekceważenie, obwinianie, krzyczenie, straszenie, nieliczenie się z uczuciami, oczernianie, ujawnianie tajemnic, itp.
Do przemocy fizycznej zaliczamy popychanie, szarpanie, bicie, opluwanie, kopanie, ciągnięcie za włosy, duszenie, krępowanie, niezapewnianie potrzebnej pomocy medycznej.
Przemoc seksualna polega na zmuszaniu do aktywności seksualnej osoby wbrew jej woli, wymuszaniu niechcianych praktyk, nieliczeniu się z życzeniami partnerki/partnera, ocenianiu sprawności seksualnej itp.
Coraz częściej występująca przemoc ekonomiczna wiąże się z zabieraniem pieniędzy, niszczeniem rzeczy osobistych, utrudnianiem podjęcia pracy zarobkowej, dysponowaniem czyjąś własnością bez zezwolenia, zmuszaniem do spłacania długów itp.
Każda forma przemocy wywołuje skutki dla zdrowia psychicznego. Niszczy poczucie własnej wartości i poczucie sprawstwa. Długotrwałe doświadczanie przemocy osłabia zdolność do obrony, tym bardziej, gdy agresywna jest bliska osoba, wobec której mamy ambiwalentne uczucia. Sprawca w końcu nie zawsze jest agresywny. Czasami bywa miły i uroczy, a wobec otoczenia szarmancki, a po akcie przemocy przeprasza i może przynosić prezenty. Innym skutkiem relacji opartej na przemocy może być narastające w ofierze poczucie winy za zaistniałą sytuację i ukrywanie tego faktu. Wstyd osoby doświadczającej przemocy jest wstydem przed narażeniem się na zarzuty otoczenia, że jest słaba i nie potrafi poradzić sobie sama z zaistniałą sytuacją. Może być również związany z przekonaniem, że „brudy pierze się we własnym domu”. Jednak próby poradzenia sobie w pojedynkę, przy jednoczesnym trwaniu przemocowej relacji, mogą być bardzo utrudnione i zwyczajnie ponad siły – już bardzo osłabione.
Ukrywanie faktu występowania przemocy w rodzinie powoduje odcinanie się od wsparcia, które jest wtedy bardzo potrzebne. Profesjonalna pomoc może przerwać trwający cykl przemocy, a także uświadomić sobie, że osoba doświadczająca przemocy nie ponosi odpowiedzialności za wyrządzane jej krzywdy. Warto więc sięgnąć po wsparcie.
CTIK.PL