27 sty Osobowość dyssocjalna
Osobowość to złożona, dynamiczna struktura, składająca się z określonej konfiguracji cech danego osobnika. Reguluje zachowanie człowieka i jego relacje ze światem zewnętrznym. Utrwalone zaburzenia osobowości objawiają się:
- zakłóceniem prawidłowego funkcjonowania,
- mało elastycznymi reakcjami na sytuacje społeczne i
- trudności będące elementem życia codziennego.
Epidemiologia i przyczyny występowania osobowości dyssocjalnej
Osobowość dyssocjalna pojawia się u około 3% populacji, znacznie częściej u mężczyzn niż u kobiet. Wśród czynników wpływających na występowanie osobowości dyssocjalnej wymienia się wpływ społeczeństwa, kultury oraz predyspozycje genenetyczne. Za czynniki społeczno-kulturowe uważa się wpływ rodziny i szkoły w trakcie wychowania, głównie w zakresie narzucania norm społecznych, formowania hierarchii wartości i kształtowania wzorców zachowania.
Osobowość dyssocjalna charakteryzuje się szeregiem cech, najważniejsze i najczęściej występujące to:
- bezosobowy stosunek do życia seksualnego
- brak poczucia winy i wstydu
- niezdolność do związków uczuciowych
- lekceważenie norm i reguł społecznych
- nieadekwatne zachowania społeczne
- brak umiejętności planowania i niezdolność do przewidywania skutków własnego postępowania
- upośledzenie zdolności oceny samego siebie
- brak lęku
- problem w rozróżnianiu granicy między fikcją a rzeczywistością
- tendencja do samookaleczeń
- częste grożenie samobójstwem
- nietypowa lub niezwykła reakcja na alkohol
- ogólna sprawność intelektualna nie zaburzona
- autodestrukcyjny wzorzec życia
Różnicowanie osobowości dyssocjalnej
Podczas diagnozowania osobowości dyssocjalnej, zawsze na początku należy wykluczyć nerwicę, zespoły psychotyczne i upośledzenie umysłowe. Zachowania antyspołeczne, asocjalne i socjopatyczne nie zawsze przemawiają za występowaniem zaburzeń osobowości typu dyssocjalnego, często są one wynikiem złych doświadczeń życiowych, działaniem stresu lub różnych jednostek chorobowych, zarówno somatycznych, jak i psychicznych.
Leczenie zaburzeń osobowości
Jedyną metodą leczenia, która daje jakiekolwiek pozytywne efekty jest psychoterapia, która może być wspomagana terapią rodzinną lub małżeńską. Rezultaty zależne są od postaci zaburzeń osobowości i od stopnia utrwalenia nieprawidłowych cech. Dodatkowo włączyć w leczenie można terapię behawioralną, elementy edukacyjne i resocjalizacyjne. W trakcie leczenie pojawić powinny się także formy terapii grupowej, terapii ruchem i wspólną pracą tak, aby chory mógł nauczyć się przestrzegania zasad panujących w społeczeństwie.
PSYCHIATRIA.PL